برای پلنت های پرورش ماهی و یا صنایعی که حق آبه مناسبی برای تولید برق در اختیار دارند همواره این سئوال مطرح است که که کدامیک از روش های تولید برق میتواند به صرفه تر و مطمئن تر باشد به نحوی که علاوه بر تولید برق مورد نیاز آن واحد بتواند بصورت مطمئنی در دسترس باشد. آیا استفاده از موتور برق های دیزلی میتواند برای این افراد اقتصادی تر و مطمئن تر باشد و یا تولید برق از انرژی آب ورودی به استخرهای پرورش ماهی میتواند انتخاب بهتری باشد.
برای نمونه در صورتیکه بین این دو روش بخواهیم مقایسه ای برای یک دستگاه ۲۰ کیلوواتی داشته باشیم:
مقایسه قیمت اولیه سرمایه گذاری:
قیمت خرید یک دستگاه موتور برق دیزل ۲۰ کیلوواتی حدود ۱۰۰ میلیون تومان (با دلار ۵۰۰۰۰ تومان) بوده و همین توان را میتوان با یک واحد توربین برق آبی با قیمت پایه ای حدود ۷۵۰ میلیون تومان تهیه و راه اندازی نمود.
هزینه سوخت مصرفی در سال:
در صورتیکه این دو دستگاه قرار باشد در کل سال کار کنند مطابق جدول زیر برای هر ساعت کارکرد ۶ لیتر گازوئیل صرف میکند و در سال میشود: ۵۲.۵۶۰ لیتر که با نرخ گازوئیل دولتی (لیتری ۶۰۰ تومان) این مبلغ ۳۱.۵ میلیون تومان میشود. در صورتیکه واحدهای برقآبی هزینه سوخت ندارند.
هزینه نگهداری :
هزینه نگهداری واحدهای برقآبی با این سایز سالیانه حداکثر ۱۰ میلیون تومان خواهد بود در حالیکه برای یک دستگاه موتور برق ۲۰ کیلوواتی با مدت کارکرد مشابه واحد برقآبی حداقل سالیانه ۲۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت.
در صورتیکه ۲۴ ساعته کار کند ۳ برابر این مبلغ خواهد بود.
نرخ استهلاک:
نرخ استهلاک سالیانه واحدهای برقآبی ۱۰% در سال و نرح استهلاک مولدهای برق دیزلی ۲۰% در سال است.
بعبارت دیگر ارزش اسقاط یک موتور برق دیزلی بعد از ۵ سال صفر بوده در حالیکه در همین مدت یک واحد آبی ۵۰% می باشد.
امکان فروش به شبکه:
با توجه به اینکه انرژی تولیدی واحدهای برقآبی با قیمتی معادل ۲۳۰۰ تومان بازای هر کیلووات توسط دولت خریداری میگردد در صورت وجود مازاد تولید برق میتواند منبع خوبی برای کسب درآمد باشد. این مبلغ برای برق تولیدی موتور برق دیزلی کمتر از ۳۰۰ تومان بطور میانگین خواهد بود.
لازم بذکر است قیمت برق مصرفی این مزارع با نرخ دولتی و دارای یارانه برای نیمه اول سال ۱۴۰۲ برای مزارع پرورش ماهی میانگین زیر ۸۵ تومان بازای هر کیلووات خواهد بود.
ارزش سرمایه گذاری:
برای برآورد ارزش سرمایه گذاری هر یک از این دو دستگاه بایستی در طول مدت ۱۰ سال بسته به میزان مصرف برق ،امکان تامین سوخت مورد نیاز موتور های برق و امکان فروش به شبکه ارزش هر یک را بررسی نمود و فرض را بر آن گذاشت که تورمی در این ۱۰ سال وجود ندارد.
بطور نمونه در حالتیکه فردی ۲۵% ساعات شبانه روز را از برق تولیدی خود مصرف دارد.
برای مولد برق آبی مثال فوق در ۱۰ سال:
قیمت تهیه و نصب و راه اندازی : ۷۵۰ میلیون تومان
هزینه سوخت:۰
هزینه نگهداری در سال:۱۰ میلیون تومان
ارزش اسقاط :۰
درآمد ناشی از فروش برق به شبکه در سال: ۰.۷۵*۲۴*۳۶۵*۲۰*۲۳۰۰=۳۰۲.۰۰۰.۰۰۰تومان
میزان سود متوسط سالیانه در هر سال بدون در نظر گرفتن تورم: سالیانه ۲۱۷ میلیون تومان
برای موتور برق دیزلی مثال فوق در ۱۰ سال:
قیمت تهیه و نصب و راه اندازی : ۲۰۰ میلیون تومان (با توجه به استهلاک ۵ ساله دو بار در ۱۰ سال نیاز به سرمایه گذاری است)
هزینه سوخت در سال:۳۱.۵ میلیون تومان
هزینه نگهداری در سال:۲۰ میلیون تومان
ارزش اسقاط :۰
درآمد ناشی از فروش برق به شبکه در سال: ۰.۷۵*۲۴*۳۶۵*۲۰*۳۰۰=۳۹.۴۲۰.۰۰۰ تومان
میزان زیان متوسط سالیانه در هر سال بدون در نظر گرفتن تورم: سالیانه ۳۲ میلیون تومان
البته در صورتیکه فردی از برق کشاورزی بتواند مصارف خود را که در نیمه اول سال ۱۴۰۲ هر کیلووات در میان باری ۳۸ تومان است تامین نموده و از حق آبه در اختیار برق تولیدی با توربین های آبی را به نرخ ۲۳۰۰تومان بفروشد بازگشت سرمایه ای به مراتب بالاتر خواهد داشت.
در اینصورت با مفروضات فوق میزان سود متوسط سالیانه در هر سال بدون در نظر گرفتن تورم: سالیانه ۳۴۲ میلیون تومان خواهد بود بعبارت دیگر با سرمایه گذاری ۵۱۰ میلیون تومان در سال ۶۷% سود ناشی از این سرمایه گذاری را برداشت خواهد نمود.
نتیجه گیری
علاوه بر سود مالی این نوع سرمایه گذاری از نقطه نظر اطمینان و در دسترس بودن هر یک از این دو نوع دستگاه نکاتی که استفاده از روش برقآبی را مطمئن تر میکند:
عدم وابستگی به سوخت با توجه به نامعلوم بودن قیمت و دسترسی آسان آن بخصوص در فصول سرد سال است.
صدای به مراتب کمتر از موتور برق های دیزلی
خرابی بسیار کمتر نسبت به موتور برق های دیزلی
طول عمر بسیار بالا و هزینه های نگهداری کم در مقایسه با موتورهای دیزلی
